A LINGUA MAORÍ
O idioma maorí (Te Reo Maori) é unha lingua austronesia do grupo malaio-polinesio oriental falada nas illas de Nova Celandia por unhas 600.000 persoas. O maorí é lingua oficial de iure en Nova Celandia, pero non de facto, porque a penas é usada na administración, na xustiza, nos medios de comunicación e no sistema escolar.
Existen escolas de inmersión (Kura Kaupapa Maori) pero só o 15% dos nenos maorís reciben clases da súa lingua. A política asimilacionista do mundo anglófono segue a funcionar, pero cada día son máis evidentes os sinais de resistencia e revitalización da lingua maorí, tanto entre poboación nativa coma entre os descendentes dos antigos colonos británicos, que hoxe son o 80% da poboación.
OS TRADUTORES DE MARTÍN CODAX AO MAORÍ
A tradución ao maorí foi realizada polos profesores universitarios maorís Hōri Manuirirangi e Haki Tuaupiki, coa colaboración da profesora galega Laura López-Fernández, da Universidade de Waikato, que foi quen nos abriu as portas da cultura maorí. É a primeira vez na historia que un anaco de literatura galega é traducida á lingua nativa de Aotearoa, “a terra da gran nube branca”.
I
E ngā ngaru o te moana o Vigo,
kua kitea e koe taku hoa,
e te atua, kia tae rā anō ia!
E ngā ngaru o te moana tuarangaranga,
kua kitea e koe taku ipo,
e te atua, kia tae rā anō ia!
Kua kitea e koe taku hoa,
mōna, e mapu nei au,
e te atua, kia tae rā anō ia!
Kua kitea e koe taku ipo,
mōna, e whakaaro nui nei au,
e te atua, kia tae rā anō ia!
II
Kua tae mai te rongo ki a au
e haere mai ana taku hoa.
E whae, kua riro au ki Vigo.
Kei a au te pānui
e haere mai ana taku ipo.
E whae, kua riro au ki Vigo.
Kei te haere mai taku hoa pūmau,
kei te haere ora rawa mai.
E whae, kua riro au ki Vigo.
E haere mai ana taku ipo
e haere ora rawa mai ana.
E whae, kua riro au ki Vigo.
Kei te haere ora rawa mai ia,
hei hoa here ki te kīngi.
E whae, kua riro au ki Vigo.
E haere ora rawa mai ana ia,
me tana mōhio pai ki te kīngi.
E whae, kua riro au ki Vigo.
III
E hine mākururangi, nau mai, whanatu tāua
ki te whare karakia i Vigo, e papaki rā te moana puaheihei
E mātaki tāua i a ngaru tūātea
E hine mākururangi, nau mai i roto i te koa
ki te whare karakia i Vigo, e papaki rā te moana tū rewa
E mātaki tāua i a ngaru tūātea
Ki te whare karakia i Vigo, e papaki rā te moana tuarangaranga
e haere tahi mai ai tōku whaea me tōku piringa hoa
E mātaki tāua i a ngaru tūātea
Ki te whare karakia i Vigo, e papaki rā te moana puaheihei
E piri tahi mai ai taku whaea me taku ipo
E mātaki tāua i a ngaru tūātea
IV
E te Atua, nei i mōhio taku hoa
te anu mātao e ngau whakaroto nei i Vigo
Kua horo te tihi o taku ngākau!
E te Atua, nei i mōhio taku ipo
te tū tahanga nei au i Vigo
Kua horo te tihi o taku ngākau!
Te anu mātao e ngau whakaroto nei i Vigo
te tū kau nei au i Vigo
Kua horo te tihi o taku ngākau!
Te tū tahanga nei au i Vigo
taku kotahi noa nei
Kua horo te tihi o taku ngākau!
Te tū kau nei māua
ko roimata e māturuturu nei
Kua horo te tihi o taku ngākau!
Taku kotahi noa nei
ua ko roimata e maringi nei
Kua horo te tihi o taku ngākau!
V
Koutou te hunga mārama ki te aroha i tō hoa
nau mau, whanatu tāua ki te moana i Vigo
Kia kau tāua i a ngaru rehutai
Koutou te hunga mōhio ki te aroha i tō ipo
nau mai, hoatu tāua ki te moana tū rewa
Kia kau tāua i a ngaru rehutai
Nau mau, whanatu tāua ki te moana i Vigo
e piri ai māua ko te tau o taku ate
Kia kau tāua i a ngaru rehutai
Nau mai, whanake tāua ki te moana tuarangaranga
e rūnā ai māua ko te tau o taku ate
Kia kau tāua i a ngaru rehutai
VI
I te papa whare karakia i Vigo
He hanga rerehua i te kanikani rā
E mate nei au i te aroha!
I Vigo, i te papa whare karakia,
he hanga pūhihi i reira e kanikani ana.
E mate nei au i te aroha!
He hanga rerehua i te kanikani rā,
kīhai i whai hoa piri.
E mate nei au i te aroha!
He hanga pūhihi i te kanikani rā,
kīhai i whai ipo.
E mate nei au i te aroha!
Kīhai i whai hoa piri,
engari i te papa i Vigo.
E mate nei au i te aroha!
Kīhai i whai ipo
engari i te papa whare karakia o Vigo.
E mate nei au i te aroha!
VII
E ngā ngaru i haere mai ai au kia kite,
nei taea e koe te whāki ki a au
he aha taku hoa e takaroa nei ki reira.
E ngā ngaru i haere mai ai au kia mātaki,
nei taea e koe te taki mai ki a au
He aha taku hoa e takaroa nei ki reira.
I
II
III
IV
V
VI
VII
 |
 |
